Harita - Midyat

Midyat, Mardin ilinin bir ilçesidir. Midyat, dinlerin (İslam, Hristiyanlık ve Êzîdîlik) ve dillerin (Türkçe, Kürtçe, Arapça ve Süryanice) buluşma noktasıdır. MÖ 9. yüzyıl Asur tabletlerinde Matiate olarak tanımlanır. "Matiate", Aramice/Süryani bir isimdir ve "mahallesim", "vatanım", demektir. Asur kralı II. Asur Nasırpal Tur Abidin'in Aramileri talan ettikten sonra, bu savaşın tarihi tablalar yazılmıştır. Midyat'taki ilk Süryani Hristiyanlar da mağaralarda yaşardı. Midyat tarih boyunca birçok kere kuşatılıp talan edilmiştir. Son olarak I. Dünya Savaşı'nın karanlık günlerinde, "Ferman" yılında, kasaba sakinlerinin üçte ikisi yaşamını kaybetmiştir. Ancak 1930 yılından sonra kasaba yeniden canlanmış: Kiliseler, evler ve bazı mekanlar onarılmıştır. Ondan sonra yerleşim düzeni zamanla oturmaya başlamıştır. Bazı film ve diziler Midyat'ta çekilmiştir.

İlçenin deniz seviyesinden yüksekliği 1070 metredir. Mardin ilinin en geniş ve nüfus bakımından en kalabalık ilçelerinden biridir. İlçeye bağlı 43 köy ve mezraa bulunmaktadır. Midyat'da Müslüman olarak Kürtler, Türkler ve Araplar yaşamaktadırlar Din ve grupları ise Hristiyan. Dinine mensup Süryaniler, Ermeniler ve Keldaniler yaşamakta bu dil grupları mezhep olarak aralarında Katolik, Ortodoks ve Protestan olmak üzere üç mezhebe ayrılırlar. Hristiyanlar kendi aralarında çok az sayıda olmak kaydı ile Süryanice konuşmaktadır, Keldanice ve Ermenice bu bölgede unutulmuş dil gruplarıdır ve konuşulmamaktadır. Midyat'da bu dinlerin yanı sıra sayıları çok az olmakla beraber Yezîdî dinine mensup insanlar da yaşamaktadırlar. Bu nedenle Midyat'a "Diller ve Dinler Şehri" denir.

Süryanilerin milattan önceki tarihleri, eski Mezopotamya'da yaşayan ulusların tarihidir. Süryani halkının kökleri de eski Mezopotamya'nın en eski tarihsel dönemine kadar inmektedir.

Yukarı Mezopotamya'nın yazılı tarih evresi yalnız Asurlar ile başlar. MÖ 3000'lerde Sümer'in kuzeyinde yer alan Asurlar ve Akadlar, Fırat'ın orta kesiminde, çok sayıda bağımsız site devletleri kurmuşlardır. Buradaki halk, Sümerlere benzeyen bir medeniyetten oluşmaktadır. Bu kabile, bir Sami dili olan Asurca ve Akadca/Aramice konuşuyordu.

Mardin il merkezine uzaklığı 67 kilometredir. İki yerleşim biriminden oluşan, dinlerin ve dillerin birleşme noktası, "Gelen ağlar giden ağlar" sloganı ile adeta özdeşleşen Midyat Güneydoğu Anadolu Bölgesinin en gelişmiş ilçelerinden biridir. 1990'lı yıllardan itibaren okur yazarlık oranında büyük bir ilerleme yaşanmıştır. Geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. 2000'li yıllardan itibaren İlçede çekilen Dizi Film ve Sinema Prodüksiyonları sayesinde unutulmakta olan Midyat'ta yaşayan tüm toplulukların ortak değeri olan Telkari (Gümüş İşleme) sanatında büyük gelişme yaşanarak bu sanat tekrar canlanmakta olup endüstri haline getirilmeye çalışılmaktadır. Bu çalışmalar iç ve dış turizmin gelişmesine de katkı sağlamıştır. Midyat'a özgü mimarisi olan ve adını yine Midyat'tan alan "Midyat Evleri"ni süsleyen "Taş İşleme Sanatı" (Nahid'') da Midyat'ta yaşayan tüm toplumların ortak değeri olarak ayrı bir önem taşımaktadır.